Tijdlijn kwaliteitsverbetering van de accountantscontrole in het Publiek Belang
De NBA werkt samen met de overheid en diverse stakeholders aan de kwaliteitsverbetering van de accountantscontrole. Deze pagina biedt een overzicht van de ontwikkelingen op dit gebied sinds 2014.
Op dit moment wordt er op zes thema's naar kwaliteitsverbetering gestreefd door de Stuurgroep Publiek Belang, onder voorzitterschap van de NBA. Lees meer over actuele ontwikkelingen.
2023
- juli - Kwartiermakers publiceren zesde voortgangsrapportage:
- juli - NBA, VEB en Eumedion vragen Tweede Kamer om het niet controversieel verklaren van de wet toekomst accountancysector
- mei - Rapportage controleaanpak continuïteit in de controleverklaring verslagjaar 2021
- april - Webinar over Cliënt- en opdrachtaanvaarding
2022
- februari - De Werkgroep Fraude publiceert een onderzoek naar de inzet van forensische expertise in de controle.
- februari - Minister Kaag (Financiën) biedt de Tweede Kamer de derde voortgangsrapportage Kwartiermakers toekomst accountancysector aan.
- maart - De Werkgroep Fraude publiceert twee brochures met aanbevelingen voor bestuurders en toezichthouders van organisaties voor de preventie en detectie van fraude.
- maart - De Werkgroep Continuïteit publiceert een rapport over de rol van de accountant bij bedrijfscontinuïteit.
- april - Consultatie handreiking rapporteren over controleaanpak frauderisico’s in de verklaring
- april - Kwartiermakers Marlies de Vries en Chris Fonteijn spraken met host Gerrit Heijkoop over de voortgang van de kwaliteitsverbetering in de accountantssector
- april - Brochure rapporteren over fraude en continuïteit nu ook in het Engels
- mei - De Werkgroep Kwaliteitsgerichte Cultuur publiceert mailwisseling met voorbeelden van bouwstenen kwaliteitsgerichte cultuur
- mei - Consultatie nieuwe taxonomie in verband met verplicht rapporteren over fraude en continuïteit
- juni - Consultatie handreiking rapporteren over continuïteit in de controleverklaring
- juni - Oorzakenanalyse: Fraude vraagt een meer kritische grondhouding
- juni - De Werkgroep Continuïteit organiseert het Webinar 'Continuïteit in turbulente tijden’
- Nieuwsbericht (archiefsite NBA)
- Kijk het webinar terug
- juni - De Stuurgroep Publiek Belang heeft een update gepubliceerd van het Verbeterprogramma 2021-2023 in het kader van de Veranderagenda Audit. Cultuur zal de basis vormen van het programma 2022-2023.
- juni - Webinar over rapporteren over fraude en continuïteit
- juli - Consultatie bètaversie NBA Taxonomie 2.1 ivm nieuwe fraude- en continuïteitsparagraaf
- juli - Wetsvoorstel toekomst accountancysector naar Raad van State
- juli - NBA publiceert handreiking 1149 over OKB-uitvoering en documentatie
- juli - Kwartiermakers publiceren vierde voortgangsrapportage
- juli - Nieuwe paragrafen fraude en continuïteit in opdrachtbrieven. Om beter aan te sluiten op de gewijzigde Standaard 700 heeft de NBA de voorbeeldbrieven van een opdrachtbevestiging voor een controle (brieven 1.1.1. en 1.1.2) aangepast voor de nieuwe paragrafen controleaanpak frauderisico’s en controleaanpak continuïteit in de passage over rapportages van de accountant.
- augustus - NBA Taxonomie 2.1 gepubliceerd
- oktober - Webinar Standaard 315. Het Platform reguliere vergunninghouders organiseert in samenwerking met de Faculty Audit & Assurance een webinar. In dit webinar worden de praktische consequenties besproken van de wijzigingen in de Standaard 315. Deze wijziging heeft grote gevolgen voor de planning en uitvoering van uw controlewerkzaamheden.
- oktober - Handreiking 1150: Rapporteren ‘Controleaanpak frauderisico’s’. De NBA publiceerde een nieuwe handreiking over rapporteren over Controleaanpak frauderisico’s in de controleverklaring. NBA Handreiking 1150 geeft hierover nadere uitleg.
- november - NBA publiceert concept van Handreiking 1118 'Het optreden van de externe accountant in de algemene vergadering van aandeelhouders' voor consultatie.
- Nieuwsbericht
- Consultatie-informatie
- Concept-handreiking is eerder met het Stakeholdersforum besproken
- december - De NBA publiceert voorbeelden Fraudesectie controleverklaring. Om accountants te helpen met het formuleren van teksten in de controleverklaringen heeft de NBA voorbeeldverklaringen uitgewerkt. De voorbeeldverklaringen zijn opgesteld door een projectgroep van de NBA met deelnemers van verschillende accountantsorganisaties.
- december - Accountants die werken bij de Auditdienst Rijk (ADR) of bij vijf accountantsorganisaties hebben over verslagjaar 2021 al vrijwillig een sectie ‘Controleaanpak frauderisico’s’ opgenomen in de controleverklaringen. Dit zijn verklaringen van onder andere ministeries en baten- en lastendiensten, gemeenten en niet-oob’s. Deze 'good practices' zijn nu voor iedereen beschikbaar.
- december - De NBA publiceert handreiking 1151: rapporteren controleaanpak continuïteit. Op grond van de aangepaste Standaard 700.29A dienen accountants in controleverklaringen voortaan een sectie 'Controleaanpak continuïteit' op te nemen.
- december - Rapportage over fraude in controleverklaringen 2021 bij oob’s. In december 2021 is Standaard 700 herzien. Op grond van deze aanpassing dienen accountants in controleverklaringen bij jaarrekeningen van oob’s met ingang van verslagjaar 2021 een sectie ‘Controleaanpak frauderisico’s’ op te nemen. Daarnaast dienen accountants op basis van Standaard 701 kernpunten van de controle in de controleverklaringen van oob’s te rapporteren.
- december - De NBA publiceert Publieke Managementletter ‘Scherp op fraude’. Het voorkomen, opsporen en bestrijden van fraude in organisaties is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle betrokkenen. Het bestuur, de directie of de DGA heeft de verantwoordelijkheid voor het voorkomen en tijdig detecteren van fraude. In de publieke managementletter (PML) staan hiervoor tips en toelichting.
- december - NBA-onderzoek toepassing standaard 700 – Fraude: waarnemingen en uitkomsten. Door de NBA is onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van Standaard 700 door de oob-accountantsorganisaties en de rapportering over fraude in controleverklaringen bij de oob’s over 2021.
- december - Kwartiermakers publiceren vijfde voortgangsrapportage:
2021
- januari - Werkprogramma Stuurgroep Publiek Belang
- januari - Brief van minister Hoekstra aan de TK over kostenkader AFM ten aanzien van accountancysector, aanbieding voortgangsrapportage Kwartiermakers toekomst accountancysector
- februari - Publicatie Werkprogramma Toepasbare kwaliteitsmaatregelen van het Platform niet-OOB
- maart - Beursgenoteerde OOB Commissie (BOC) wordt omgevormd naar een Stakeholderforum dat zich specifiek buigt over de plannen op het gebied van verandering, verduurzaming en kwaliteitsverbetering van de accountantscontrole.
- maart - NBA heeft alle accountantskantoren met een controlevergunning opgeroepen om deel te nemen aan een pilot rondom het rapporteren over fraude en continuïteit bij niet-oob-controlecliënten.
- april - Kwartiermakers organiseren rondetafelsessies voor managers accountantskantoren
- april - De werkgroep fraude is eenonderzoek gestart naar de inzet van forensische expertise binnen accountantsorganisaties.
- april - Minister Hoekstra van Financiën biedt de Tweede Kamer het rapport Versterking verantwoordingsketen en tweede voortgangsrapportage Kwartiermakers toekomst accountancysector aan.
- Brief minister van Financiën
- Tweede voortgangsrapportage Kwartiermakers Toekomst Accountancysector
- Wetenschappelijk onderzoek Universiteit Leiden in opdracht van het Ministerie van Financiën ‘VERSTERKINGVERANTWOORDINGSKETEN - Een wetenschappelijk onderzoek naar de versterking van de verantwoordelijkheid van gecontroleerde entiteiten zelf rondom de accountantscontrole en de jaarverslaggeving’
- juni - Rondetafelbijeenkomst Kwaliteitsuitdagingen voor accountantsorganisaties met een beperkte omvang (met medewerking van de AFM)
- juni - Werkgroep vernieuwing van de audit van de Stuurgroep Publiek Belang bespreekt haar werkplan met het Stakeholdersforum.
- juli - Minister van Financiën publiceert twee internet consultaties, namelijk:
- De Wet toekomst accountancysector (Wta)
De Kwartiermakers Toekomst Accountancysector hebben tien kwaliteitsindicatoren (Audit Quality Indicators) opgesteld om meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van de accountancysector. De kwaliteitsindicatoren kunnen gebruikers van de jaarrekening nader inzicht geven in factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van de wettelijke jaarrekeningcontrole, en zien o.a. op cultuur, fraude, innovatiebereidheid en kwaliteitsbeheersingssysteem. - Consultatiedocument ‘Audit Quality Indicators’ – Kwartiermakers Toekomst Accountancysector
Het voorstel strekt tot invoering van maatregelen om de kwaliteit van de wettelijke controle duurzaam te verbeteren. Met deze maatregelen wordt uitvoering gegeven aan de kabinetsreactie op het rapport van de Commissie toekomst accountancysector (Cta), die bij brief van 20 maart 2020 aan beide Kamers der Staten-Generaal is gezonden.
- De Wet toekomst accountancysector (Wta)
- augustus - Werkgroep continuïteit van de Stuurgroep Publiek Belang publiceert werkplan.
- september - De NBA reageert op de internet consultaties voor de Wet toekomst accountancysector (Wta) en Audit Quality Indicators, waarin maatregelen zijn opgenomen om de kwaliteit van de wettelijke controle duurzaam te verbeteren.
- september - De NBA-werkgroep Continuïteit die een samenwerking is van de Stuurgroep Publiek Belang heeft een Continuïteitsgids gepubliceerd. Bedoeld om accountants te ondersteunen bij de beoordeling van de continuïteit van ondernemingen
- oktober - Het Platform niet-OOB organiseert 2 bijeenkomsten
- november - Kwartiermakers delen de onderzoeksresultaten
- november - NBA publiceert Rapportage uitkomsten pilot Fraude en Continuïteit om de controleverklaring 2020
- november - Fraudedebat - waarin onder andere verplicht rapporteren over fraude (en continuïteit) is besproken met stakeholders uit het veld en verschillende accountants en het bestuur van het ACB
- december - Webinar Fraude en continuïteit voor niet-OOB-accountantsorganisaties
- december - De Werkgroep Continuïteit organiseert het Webinar 'Continuïteit: ons gezamenlijk belang'
- december - De Werkgroep Kwaliteitsgerichte Cultuur publiceert Bouwstenen Kwaliteitsgerichte Cultuur
- december - NBA-bestuur licht besluitvorming rapportering over fraude en continuïteit toe
2020
- januari - Eindrapport Monitoring Commissie Accountancy: Spiegel voor de accountancysector.
- Persbericht Eindrapport Monitoring Commissie Accountancy
- Reactie NBA op laatste MCA-rapport
- Artikel accountant.nl Aanbevelingen CTA zijn 'het maximaal haalbare'
- Rapport van de Commissie toekomst accountancysector - Vertrouwen op controle
- januari - Dashboard Accountancy uitgebreid met cijfers over arbeidsmarkt
- maart - NBA reageert op kabinetsreactie bij rapporten over accountantsberoep
- mei - Minister Hoekstra van Financiën heeft twee kwartiermakers benoemd voor de uitvoering van de aanbevelingen voor het accountantsberoep: Marlies de Vries (Nyenrode) en Chris Fonteijn (oud-bestuursvoorzitter ACM). De termijn van de kwartiermakers is drie jaar en zes maanden, tot en met 1 november 2023.
- mei - NBA reageert op rapporten CTA en MCA en kabinetsreactie
- augustus - De NBA stuurt een brief aan minister Hoekstra van Financiën met suggesties voor toekomstige wetgeving. Het merendeel van de suggesties heeft betrekking op de aanbevelingen van de Commissie toekomst accountancysector (CTA).
- september - De kwartiermakers presenteren een plan van aanpak en installeren 4 werkgroepen om tot Audit Quality Indicators (AQI's) te komen. Ook zijn zij een experiment gestart met het intermediairmodel.
- Werkgroep 1 richt zich op Dossierkwaliteit/output.
- Werkgroep 2 richt zich op Kwaliteitsbeheersingssysteem
- Werkgroep 3 richt zich op Cultuur, governance en beloning
- Werkgroep 4 richt zich op Juridische verankering en ontsluiting.
- oktober - De NBA wil 'doorpakken' met nieuwe verplichtingen voor de controlerend accountant ten aanzien van fraude en continuïteit.
2019
- februari - De Stuurgroep Publiek Belang (SGPB) initieert een serie dialoogsessies over cultuur en gedrag binnen accountantskantoren.
- februari - april - Er wordt een internetconsultatie gehouden om informatie te verzamelen voor de nieuwe Commissie Toekomst Accountancysector (CTA). De NBA en accountantsorganisaties met een oob-vergunning leveren kwantitatieve en kwalitatieve informatie over de sector.
- mei - Dashboard Accountancy is uitgebreid met informatie over de rol van de accountant bij fraude.
- juni - Publicatie van de Stuurgroep Publiek Belang over de impact van technologie op de accountantscontrole.
- juni - Analyse uitgebracht door de Stuurgroep Publiek Belang over de oorzakenanalyse OOB-accountantsorganisatie.
- juni - Publicatie onderzoek Motivaction naar de reputatie van accountants (0-meting)
- juli - Dashboard Accountancy uitgebreid met key audit matters
- juli - Oplevering themaonderzoek onder niet-oob-kantoren die nog geen maatregelen hadden ingevoerd ter verbetering van de controlepraktijk.
- Nieuwsbericht Veel niet-oob-kantoren voeren veranderingen door
- oktober - De Commissie Toekomst Accountancysector publiceert Voorlopige bevindingen.
- Voorlopige bevindingen van de Commissie Toekomst Accountancysector.
- De bijlagen bij het rapport staan op Overheid.nl
2018
- januari - Het NBA-bestuur heeft ingestemd met een aantal aanvullende maatregelen om de risico's van financiële druk bij oob-controlepartners / aandeelhouders te beheersen.
- januari - Werkgroep Fraude van start gegaan. Deze nieuwe werkgroep heeft als doel het verkleinen van de verwachtingskloof inzake de rol van de accountant ten aanzien van fraude.
- Nieuwsbericht Nieuwe Werkgroep Fraude van start
- maart - De Stuurgroep Publiek Belang publiceert de green paper Organisatiecontinuïteit: Relevanter, niet riskanter. Hierin concludeert zij dat ondernemingen en instellingen beter moeten rapporteren over hun continuïteit. Dat is in het belang van alle gebruikers van jaarverslagen.
- maart - Platform Leren van Toezicht organiseert een bijeenkomst waarin werd gesproken over IT in de audit
- Nieuwsbericht: Platform Leren van toezicht: Sterk aanbevolen IT in de audit
- april - Stuurgroep Publiek Belang publiceert het white paper Waar het om gaat, kompas voor controlekwaliteit. Hoe komt controlekwaliteit in de accountancy tot stand en waar mag de gebruiker van de gecontroleerde bedrijfsinformatie op rekenen? Op deze vragen geeft het white paper antwoord.
- Overzicht van de green paper, de reacties en het white paper
- Nieuwsbericht Accountants duiden controlekwaliteit in white paper
- april - NBA publiceert een vernieuwingsagenda met 5 speerpunten.
- mei - Stuurgroep Publiek Belang publiceert good practices voor kwaliteitsgerichte cultuur
- mei - Stuurgroep Publiek Belang publiceert consultatiereacties op Green Paper Structuurmodellen Accountantsorganisaties
- juni - De Monitoring Commissie Accountancy publiceert een tweede verslag.
- juli - Reactie en steun van verschillende belanghebbenden voor de voorstellen in het green paper organisatiecontinuïteit dat de Stuurgroep Publiek belang in maart publiceerde. Dat blijkt uit de consultatiereacties die de stuurgroep in reactie op het green paper heeft ontvangen.
- oktober - NBA stuurt brief aan de vaste Kamercommissie Financiën van de Tweede Kamer dat de accountantssector moet niet alleen vertellen dat ze zich inspant om het beter te doen, maar moet dat ook bewijzen.
- november - De verschijning van dit tweede rapport van de Monitoring Commissie Accountancy geeft aanleiding de veranderagenda van de Stuurgroep Publiek Belang opnieuw aan te scherpen.
- november - Minister Hoekstra van Financiën verzoekt de sector verandering te versnellen tijdens de Accountantsdag in november 2018 en stelt de Commissie Toekomst Accountancy in.
- december - De Stuurgroep Publiek Belang heeft het Fraudeprotocol van de NBA-werkgroep Fraude goedgekeurd
- Nieuwsbericht Stuurgroep Publiek Belang accordeert Fraudeprotocol
- december - Stuurgroep Publiek Belang publiceert white paper continuïteit: relevanter, niet riskanter’.
2017
- januari - De Stuurgroep Publiek Belang (SGPB) wordt ingesteld met vertegenwoordigers van grote en middelgrote kantoren, SRA en de NBA.
- januari - De Werkgroep Focus op Fraude publiceert een rapport met aanbevelingen voor het beleid van de NBA op het terrein van fraude.
- februari - De Taskforce Publieke Verantwoording (TPV) pleit in een rapport, dat in februari is verstuurd naar de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de minister van Wonen en Rijksdienst, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, voor meer automatisering en harmonisering in publieke jaarverslaggeving. In dit project van het ministerie van Financiën hebben verschillende vertegenwoordigers van de NBA en accountants actief in de (semi-)publieke sector hun bijdrage geleverd.
- februari - Het Platform Leren van Toezicht organiseert een werksessie: onafhankelijkheid essentieel voor vertrouwen.
- maart - De NBA herformuleert een aantal maatregelen in het publiek belang.
- mei - Vóór 1 mei 2017 moeten alle actieve accountants de beroepseed afleggen. De beroepseed is een van de maatregelen uit het in 2014 gepubliceerde rapport 'In het publiek belang'.
- Nieuwsbericht - Bijna alle actieve accountants hebben de beroepseed afgelegd (juni)
- Nieuwsbericht - NBA kondigt indienen tuchtklacht aan bij 83 accountants zonder eed (juni)
- Nieuwsbericht - NBA dient klachten 35 tuchtklachten in bij de Accountantskamer over accountants die geen eed afleggen (augustus)
- Nieuwsbericht - NBA dient klachten in bij de Accountantskamer over accountants die geen eed afleggen, deze maand worden 15 klachten behandelt (oktober)
- juni - De Stuurgroep Publiek Belang publiceert het Green paper De definitie van auditkwaliteit, als startpunt voor het gesprek over auditkwaliteit en de consultatie hierover met accountants en stakeholders.
- juni - De NBA publiceert kwaliteitsfactoren voor niet-oob-accountantsorganisaties. Met deze set van elf factoren kunnen kantoren inzicht geven in hun controlekwaliteit.
- juni - De NBA publiceert een overzicht van de voortgang van maatregelen, gericht op verbetering van de kwaliteit van accountantscontrole.
- juni - De 'Veranderagenda Audit' wordt opgesteld. Dit document wordt gebruikt door de stuurgroep als leidraad ter verdere verbetering van de kwaliteit van wettelijke controles. Een update verschijnt in november 2017.
- juni - De NBA publiceert de Cultuurmeter 2017.
- november - De Stuurgroep Publiek Belang publiceert een sectoranalyse van drivers van controlekwaliteit.
- november - De Stuurgroep Publiek Belang heeft de Veranderagenda Audit van juni 2017 geactualiseerd.
- november - De Stuurgroep Publiek Belang publiceert een oorzaakanalyse over de totstandkoming van controlekwaliteit.
- december - De NBA publiceert het Green paper Structuurmodellen Accountancy.
2016
- januari - De NBA pleit voor niet-financiële informatie in het bestuursverslag. Met deze consultatie stimuleert de NBA de implementatie van maatregel 4.3 uit het rapport 'In het publiek belang'. Deze maatregel stelt een verklaring voor van de accountant bij het bestuursverslag.
- januari - De NBA publiceert een schema met de implementatie van maatregelen uit het verbeterplan voor de accountantssector.
- januari - Vanaf deze maand is de NBA Monitor 'Publiek Belang' uitgebreid met de maatregelen voor de circa 370 niet-oob-kantoren.
- april - Update van het schema met de implementatie van de maatregelen uit het verbeterplan voor de accountantssector.
- mei - Accountants leggen voortaan een eed af om te benadrukken dat zij hun beroep naar eer en geweten uitvoeren. De Ledenvergadering van de NBA stemde in grote meerderheid in met de invoering van de eed, die bij moet dragen aan herstel van vertrouwen in het accountantsberoep.
- juni - NBA publiceert position paper 'Een relevant en betrouwbaar bestuursverslag'. Hiermee werd een stap gezet om maatregel 4.3 uit het rapport 'In het publiek belang' te implementeren. Deze maatregel stelt een verklaring voor van de accountant bij het bestuursverslag.
- juli - De NBA publiceert een update van de Monitor Publiek Belang, waarin zichtbaar wordt dat tweederde van de mkb-accountantskantoren is gestart met de invoering van verbetermaatregelen voor de controlepraktijk.
- september - De NBA publiceert het rapport 'Handvatten voor het wegnemen van potentieel negatieve prikkels bij het intreed- en uittreedsysteem'. De NBA pleit hierin voor een aanpassing van het 'goodwill-model' voor kantoren met een niet-oob-vergunning.
- oktober - De NBA publiceert een update van de Monitor Publiek Belang, waarin zichtbaar wordt dat driekwart (76 procent) van de mkb-accountantskantoren met een controlevergunning (niet-oob) inmiddels aan de implementatie van het verbeterplan 'In het publiek belang' werkt.
- november - De Monitoring Commissie Accountancy (MCA) brengt een eerste rapport uit: Veranderen in het Publiek Belang
- december - De NBA start een pilot Leren van toezicht. Het doel is accountantsorganisaties, toezichthouders, tuchtrechters en de NBA bij elkaar te brengen om bevindingen uit het toezicht te delen en te vertalen naar praktische lessen.
- Nieuwsbericht: Lerend vermogen: NBA maakt keuzes voor 2017
2015
- In het rapport 'In het publiek belang' zijn een aantal maatregelen opgenomen waarbij het initiatief bij de NBA is gelegd. De NBA heeft voor de implementatie ervan tien projecten opgestart.
- oktober - De Foundation for Auditing Research (FAR) is opgericht. De nieuwe stichting is gericht op duurzame verbetering van de kwaliteit van accountantscontrole.
- oktober - De NBA actualiseert een aantal maatregelen uit het rapport 'In het publiek belang'.
- oktober - De AFM publiceert een onderzoek waarin zichtbaar wordt dat het accountantsberoep een eerste goede stap zet met de uitvoering van maatregelen ter verbetering van de controlekwaliteit.
- oktober - De NBA publiceert de Cultuurmeter 2015 als instrument om de op cultuur gerichte kwaliteit bij accountantsorganisaties te meten.
- oktober - De Werkgroep Toekomst Accountantsberoep publiceert het rapport In het publiek belang: het kan echt beter! (uitwerking voor niet-oob-kantoren).
- Nieuwsbericht Accountant.nl
- Om de implementatie van de maatregelen bij de NBA en de kantoren inzichtelijk te maken publiceert de NBA een Monitor 'Publiek Belang'
- juni - De Monitoring Commissie Accountancy is ingesteld door de NBA. Zij doet in volledige zelfstandigheid en onafhankelijkheid haar onderzoeken, rapporteert daarover en doet concrete aanbevelingen.
- januari - De NBA start de Monitor 'Publiek Belang', voortgang op basis van self assessment.
2014
- september - De Werkgroep Toekomst Accountantsberoep publiceert het rapport In het publiek belang. De werkgroep stelt 53 maatregelen voor die moeten bijdrage aan verbetering van kwaliteit, gedrag en cultuur in de controlepraktijk, om zo het vertrouwen in de sector te herstellen. Het publiek belang moet voorop staan, de vertrouwensfunctie en de kwaliteit moeten leidend zijn.
