Accountants spelen een belangrijke rol bij de preventie en detectie van fraude en niet naleven van wet- en regelgeving. Zij moeten hun controle zodanig inrichten, dat het risico dat de financiële overzichten als geheel een afwijking van materieel belang bevatten die het gevolg is van fraude, tot een aanvaardbaar niveau wordt teruggebracht. Daarnaast hebben zij de verantwoordelijkheid om leemtes in de interne beheersing rondom preventie, (tijdige) detectie en respons op (een vermoeden van) fraude te signaleren.

Proportionele inzet van forensische expertise

Zowel de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) als de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) hebben aanbevolen dat er in wettelijke controles meer aandacht moet zijn voor fraude. De CTA roept op om bij de controle van grote en middelgrote entiteiten standaard forensische expertise op te nemen in het controleteam. Ook de MCA beveelt verplichte inzet van forensische expertise bij wettelijke controle-opdrachten aan. De minister heeft aan de kwartiermakers gevraagd te bezien hoe aan deze aanbevelingen gevolg kan worden gegeven, waarbij proportionaliteit nadrukkelijk in de uitwerking dient te worden betrokken.

Om duidelijkheid te krijgen over hoe accountantsorganisaties op dit moment forensische expertise inzetten bij wettelijke controles en welke capaciteit zij tot hun beschikking hebben, heeft de NBA in de periode maart - mei 2021 een survey uitgezet onder 61 accountantsorganisaties, waarop 43 reacties zijn ontvangen (70% response).

De belangrijkste resultaten uit het onderzoek

  1. Forensische expertise is beperkt beschikbaar.
  2. Forensische expertise is gecentreerd bij de grootste accountantsorganisaties.
  3. Bij circa 5% van de wettelijke controles werd in 2020 forensische expertise ingezet.
  4. Inzet van forensische expertise is nog vooral reactief.
  5. Inzet van forensische expertise draagt bij aan de kwaliteit.
  6. Er is weinig draagvlak voor verplichte inzet.
  7. Er is behoefte aan guidance voor de inzet van forensische expertise.

Uitwerking van een visie op (verplichte selectieve) inzet van forensische expertise staat op de fraudeagenda 2022 van de NBA. Maar ook de uitwerking van oplossingsrichtingen die ingaan op het optimaal benutten van de in de markt beperkt beschikbare capaciteit en het vergroten van forensische expertise door opleiding en training van alle accountants. In 2022 worden deze oplossingsrichtingen uitgewerkt. Wilt u hierop reageren of wellicht een bijdrage leveren? Neem contact op via fraude@nba.nl.