De uitgebreide controleverklaring
De controleverklaring bij de jaarrekening heeft een belangrijke maatschappelijke functie. In de verklaring geeft de accountant namelijk weer of het beeld dat de jaarrekening geeft van de resultaten en financiële positie van een organisatie getrouw is. In veel gevallen komt de accountant tot een goedkeurend oordeel, aangezien de gecontroleerde organisatie door de accountant geconstateerde fouten in de meeste gevallen corrigeert. Dat had tot een paar jaar geleden als gevolg dat bijna alle controleverklaringen, met uitzondering van de naam van de gecontroleerde organisatie en de naam van de accountant, aan elkaar gelijk waren. De informatiewaarde van de verklaring zelf bleef voor de gebruiker daardoor beperkt tot het oordeel van de accountant.
15 juli 2019
Stakeholders gaven echter steeds nadrukkelijker aan dat ze behoefte hadden aan meer inzicht in de door de accountant uitgevoerde werkzaamheden. Dit heeft, na een pilot in 2013, geleid tot invoering van de uitgebreide controleverklaring in 2014 bij organisaties van openbaar belang (oob's).
Inhoud van de uitgebreide controleverklaring
In de uitgebreide controleverklaring geeft de accountant meer inzicht in zaken als de materialiteitsbepaling, de dekking van de groepscontrole en de belangrijkste aandachtspunten van de controle (kernpunten, ofwel key audit matters). Afhankelijk van de gecontroleerde organisatie legt de accountant bijvoorbeeld meer uit over de aanpak van de controle van de waardering van goodwill of financiële instrumenten, van de belastingpositie of van de IT-omgeving.
Als deze of andere zaken spelen bij een onderneming, dan bespreekt de accountant deze met bestuurders en toezichthouders (raad van commissarissen of raad van toezicht) en rapporteert aan hen over zijn controle en bevindingen. Dit zijn echter ook zaken die relevant kunnen zijn voor aandeelhouders, financiers of externe toezichthouders en via de uitgebreide controleverklaring verschaft de accountant deze informatie.
Kernpunten van de controle in 2018
Op het Dashboard Accountancy geven we inzicht in de aandachtspunten die accountants zodanig belangrijk vonden bij de controle van de beursgenoteerde (AEX/AMX) bedrijven in het boekjaar 2018 dat ze deze hebben gerapporteerd in de uitgebreide controleverklaring.
Om vergelijking mogelijk te maken met voorgaande jaren hebben we gebruik gemaakt van de data over de boekjaren 2015 en 2017 zoals die zijn gerapporteerd in een onderzoek van Peter Eimers, Arjan Brouwer en Henk Langendijk dat is verschenen in het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie (MAB).
» Kernpunten van de controle: waar ligt de accountant wakker van?
Ontwikkeling van de uitgebreide controleverklaring
Ook laten we zien hoe de uitgebreide controleverklaring zich sinds de introductie in 2014 heeft ontwikkeld en wat accountants hebben gedaan met een aantal specifieke wensen die stakeholders hebben geuit over de inhoud daarvan. Beleggersorganisaties zoals de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) en Eumedion, de koepel van institutionele beleggers, hebben namelijk een actieve rol gespeeld bij de verdere ontwikkeling van de uitgebreide controleverklaring.
Daarom laten we ook VEB-directeur Paul Koster en Eumedion-directeur Rients Abma aan het woord: hoe kijken zij aan tegen de ontwikkeling van de uitgebreide controleverklaring en welke verbeterpunten zien zij nog?