Welke rol speelt cultuur in het omgaan met dilemma’s?

 ‘Cultuur speelt een cruciale rol. Durf je aan te geven dat je iets niet kan of dat je een verkeerde inschatting hebt gemaakt? Daarvoor is een veilige omgeving een voorwaarde. De juiste cultuur zorgt er voor dat dilemma’s bespreekbaar worden. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met feedback?  Elkaar aanspreken kan soms oncomfortabel voelen. Als je het verkeerd doet kan het de verhouding verstoren. Er sluipt twijfel in. Ga ik het lastige gesprek aan of laat ik het liggen? Ook bij promotieprocessen steekt die aarzeling de kop op. Hoe vertel ik iemand dat hij nog niet klaar is voor de volgende stap? Het is zo belangrijk dat je het eerlijke gesprek voert. Daar wordt iedereen beter van. Het is voor een deel een skill die je moet leren maar om open te staan voor elkaars feedback heb je ook een omgeving nodig waarin je fouten mag maken.’ 

Een van de doelstellingen van de stuurgroep is het ontwikkelen en zichtbaar maken van een toekomstbestendige beroepscultuur.  Waarom moet die beroepscultuur opnieuw gedefinieerd worden?

‘Het publieke belang is de kern van wat we doen als accountants. We geven vertrouwen aan financiële informatie.  Die verantwoordelijkheid willen we samen dragen naar de maatschappij. Onze rol is onveranderd. We zien wel dat de maatschappij steeds meer van ons verwacht. Daarom is het nog belangrijker dat we die kernwaarden niet uit het oog verliezen. Met het convenant beroepscultuur maken we die ambitie zichtbaar.  Dit mag je van ons verwachten. Het is een manifest dat voor momentum zorgt.’    

Gooi je het kind niet met het badwater weg als je alles in protocollen probeert te vangen? 

‘Je hebt normen nodig. Niet om meer regels te creëren maar om de gewenste cultuur vast te houden. De cultuur, dat zijn wij. Dat begint met de tone at the top en voorbeeldgedrag dat de leiding binnen een kantoor moet tonen. Als stuurgroep hebben we dialoogsessies georganiseerd over cultuur en gedrag binnen accountantskantoren. Onder leiding van een moderator bespreken partners en young profs de praktijk. Zulke sessies zijn heel waardevol. Je moet niet alleen laten zien dat je luistert maar ook kwetsbaarheid tonen. In die dialoogsessies brengt iedereen zijn eigen voorbeelden mee. Als deelnemer noemde ik een klantrelatie waarin we niet de kwaliteit konden leveren die we wilden. Ik zag op tegen dat klantgesprek. Ook binnen Deloitte hebben we zulke sessies. Dan zitten we met vijf partners rond de tafel en benoemen we concrete situaties. Als je het kleiner maakt zie je de verschillen.’


Wat vind je van de DilemmApp? 

‘Het is een goede oefening. Het helpt je om dilemma’s te herkennen en er op te reflecteren. Je moet afstand nemen om je af te vragen of er sprake is van een dilemma en aan wie je het beste hulp kan vragen. Zo’n time out is ook bij belangrijke beslissingen heel waardevol. Soms moet je even uit de dynamiek van een gemeenschappelijke beslissing stappen en je afvragen: ben ik niet doorgeschoten in de consensus? Als je twijfelt over een beslissing helpt het om een tegenpool als sparringpartner te benaderen. Dat lijkt in eerste instantie niet logisch. Je neemt makkelijker iemand in vertrouwen met wie je een alliantie voelt maar juist dat tegengeluid is heel waardevol. Is er iemand die je als een lastpost ervaart? Bespreek daar eens je dilemma mee.’