Volgens een NBA-rapport dat vandaag verschijnt, is het voor de controlekwaliteit en kantoorcultuur van belang  om deze negatieve prikkels weg te nemen. Het rapport komt voort uit het verbeterplan 'In het Publiek Belang'.

Goodwill-model

Zeventig procent van de niet-oob-kantoren werkt met een goodwill-model. Intredende partners betalen een intreedsom, waarvoor ze een lening afsluiten bij een bank terwijl de terugverdiencapaciteit onzeker is. Zij hebben daarom baat bij een hoge winstuitkering om de lening af te lossen. Voor uittredende partners geldt dat zij weinig belang hebben bij lange termijn investeringen in de kwaliteit in hun laatste jaren bij de onderneming omdat die op korte termijn de winst kunnen drukken en pas na vertrek vruchten afwerpen.

Alternatief model

Een werkgroep onder leiding van NBA vice-voorzitter Diana Clement inventariseerde alternatieven voor het huidige model, waarbij de negatieve prikkels weggenomen worden en de positieve effecten van een partnerschap in stand blijven. Zo stelt de werkgroep voor om intredende partners geleidelijk te laten ingroeien in de winstdeling, waardoor geen intreedsom meer nodig is. Bij uittreding wordt een uitgroeiregeling voorgesteld waardoor partners na uittreding nog een aantal jaren een winstaandeel ontvangen.

Een bijkomende negatieve prikkel in het huidige model is dat er in de meeste gevallen voor alle partners een gelijk winstaandeel is. Hierdoor kan de beloning van een individuele partner niet gedifferentieerd worden op basis van de kwaliteit van de geleverde werkzaamheden. De NBA wil juist dat beloningsmaatregelen cultuur en gedrag beïnvloeden waarbij de nadruk niet op winst maar op kwaliteit komt te liggen. Daarom wordt in het rapport een bonus/malus-systeem voorgesteld.

Cultuuromslag

Vice-voorzitter Diana Clement licht toe dat 'goodwill' als principe voor de bedrijfsvoering niet ter discussie staat: "Elke onderneming heeft waarde. Dat geldt ook voor accountantskantoren. Goodwill is legitiem. Ons gaat het om de cultuuromslag en de kwaliteit. We willen de risico's op potentieel negatieve prikkels dus uitsluiten."

Transitie goodwill

De NBA vraagt van kantoren om voor 1 juli 2017 een inventarisatie te maken van potentieel negatieve prikkels. Als daar sprake van is, heeft het kantoor tot 1 januari 2018 de tijd om een transitieplan voor de gewenste aanpassing op te stellen.

Met dit rapport stimuleert de NBA de implementatie van maatregel 3.7 uit het rapport 'In het publiek belang'.