E-learning: Moreel scherp blijven als accountant
Werken met Handreiking 1130 VGBA en het Moreel besluitvormingsmodel
Heb jij weleens getwijfeld wat het juiste was om te doen? Als accountant kom je regelmatig in situaties waarin ethische principes onder druk staan. De maatschappij rekent erop dat jij handelt volgens de vijf fundamentele beginselen van de VGBA. Maar wat als die botsen of je moreel kompas wordt getest? In de e-learning Moreel scherp blijven als accountant leer je aan de hand van casussen en dialogen dilemma’s herkennen en ermee omgaan. Je ontdekt je grenzen en blinde vlekken en leert bewuster handelen met het Moreel besluitvormingsmodel en NBA-handreiking 1130.
Deze e-learning bestaat uit 4 modules. We raden je aan deze in de aangeboden volgorde te maken. Met de knop onderin in het scherm zie je waar je in de e-learning bent. We eindigen met een evaluatie; we waarderen het zeer als je deze invult.
Module 1 | Starten
Bekijk de onderstaande video, waarin Margreeth Kloppenburg vertelt wat je kunt verwachten in deze e-learning.
Download
Module 2 | Casus
In deze module vind je 5 casussen met meerkeuzevragen, waarin morele dilemma's voor accountants aan bod komen. Kies jouw antwoord en ontvang direct feedback.
Casus 1
Je wordt door je broer gevraagd om de jaarrekening samen te stellen van zijn onderneming. Op de balans staan verschillende vorderingen die al meer dan een jaar openstaan. Je broer is heel positief over de inbaarheid van de vorderingen.
Casus 2
Je kantoor sponsort een sporter die als tegenprestatie reclame voor jouw kantoor maakt op de sportkleding. De sporter komt negatief in het nieuws in verband met belastingontduiking.
Casus 3
Je doet al vele jaren een samenstellingsopdracht voor een onderneming waarvan de eigenaren met elkaar getrouwd zijn. Nu gaan ze scheiden en vragen jou om te bemiddelen bij de zakelijke verdeling.
Casus 4
Je bent extern accountant voor een middelgroot chemisch bedrijf dat onder andere PFAS-verbindingen produceert voor industriële toepassingen. Ze claimen op hun website zo 'milieuvriendelijk als mogelijk in de chemie' te zijn.
Tijdens de controle van de milieuvoorzieningen op de balans ontdek je dat het bedrijf een aantal jaren geleden een nieuwe lozingsvergunning heeft gekregen, waardoor het nu formeel meer PFAS mag lozen in het oppervlaktewater dan voorheen.
Volgens de wet is dit toegestaan, en de lozing is ook opgenomen in het bestuursverslag onder 'vergunning en milieucompliance'. Er is dus geen sprake van onrechtmatigheid, geen onjuiste voorstelling van zaken, en de toelichting is conform verslaggevingsregels.
Het lijkt allemaal op orde. Milieuproblematiek is echter een actueel onderwerp en kan zo maar ineens ongewenst in de schijnwerper staan. Om alle omstandigheden in beeld te brengen die van belang zijn, heb je als accountant een onderzoekende geest nodig, pas je professionele oordeelsvorming toe en baseer je je op wat een objectieve, redelijke en geïnformeerde derde aanvaardbaar en toereikend acht.
Casus 5
Tijdens de controle ontstaat twijfel over de waardering van goodwill. De klant is er veel aan gelegen om geen correctie te hoeven doorvoeren op de waardering van deze post. Binnen het controleteam ontstaat discussie over de te plannen werkzaamheden.
Bert vindt goodwill risicovol. Hij wil de waardering kritisch onderzoeken en extra gesprekken voeren met de klant.
Clara ziet goodwill als een 'papieren post' die zelden wordt aangepast. Ze wil hier geen tijd aan verspillen. Liever gaat ze efficiënt te werk.
Module 3 | Dialoog
Volg de dialoog tussen Petra en Kees (beiden accountant) en beantwoord de meerkeuzevragen die tussendoor aan je gesteld worden. Aan het einde van de module krijg je een toelichting op de casus.
Meer weten?
Module 4 | Oefenmateriaal
Introductie
Misschien dacht je bij de casus uit het vorige blok: "Maar dat is toch gewoon duidelijk en helemaal geen dilemma?" Realiseer je dan dat een casus voor de één geen dilemma hoeft te zijn en voor een ander wel. Door met elkaar in gesprek te gaan kan iets vervolgens wellicht meer of juist minder een dilemma zijn dan gedacht. Ook kun je een ander helpen door het Moreel besluitvormingsmodel en het stappenplan van de VGBA te gebruiken.
In deze module vind je oefenmateriaal om zelf met een collega aan de slag te gaan. Ga met elkaar in gesprek en gebruik beide modellen om (mogelijke) morele vraagstukken beter te begrijpen en samen te kijken hoe je daar als accountant het beste op kunt reageren.
Oefencasus
Je start als externe accountant bij een accountantskantoor en neemt de controle bij een middelgrote handelsorganisatie over van een collega. Jouw kantoor is al geruime tijd betrokken bij de controle van deze handelsorganisatie. Je ontdekt structurele fouten in de voorraadwaardering, waardoor eigen vermogen en winst te positief zijn weergegeven. De oorzaak lijkt onvoldoende diepgang en documentatie in eerdere controles. De fout is materieel, en je vermoedt dat de vorige accountant dit wist of had kunnen weten. De onderneming is gegroeid, heeft een financieringsaanvraag en bereidt een fusie voor.
Hoe ga je om met de ontdekking van de materiële fout in het verleden? Ga je foutherstel toepassen met terugwerkende kracht of beperk je de correctie tot het lopende jaar? Wat betekent dit voor je kantoor? Hoe communiceer je met de handelsorganisatie hierover?
Ondersteuning
Bespreek de casus met elkaar aan de hand van het stappenplan van de VGBA en het Moreel besluitvormingsmodel. Doorloop de stappen van de VGBA om de situatie helder te krijgen en zicht te krijgen op mogelijke bedreigingen.
- Stap 1 Herken omstandigheden die kunnen leiden tot een bedreiging. Beoordeel de omstandigheden: is sprake van een bedreiging?
- Stap 2 Zijn toereikende maatregelen mogelijk?
- Stap 3 Wat leg je vast?
Bij het doorlopen van deze stappen kun je de verschillende elementen uit het Moreel besluitvormingsmodel erbij pakken om zaken scherper te krijgen: een bedreiging kan bijvoorbeeld ontstaan door iemands persoonlijk normenkader. Maak gebruik van de hulpvragen hieronder, ze zijn per element opgesteld. De vragen zijn in de ik-vorm geschreven, maar kunnen zeker in een gesprek als check-vraag aan de ander in jij-vorm gesteld worden.
Hulpvragen
Evaluatie
Je hebt de e-learning helemaal gemaakt! Wat vond je ervan? Jouw feedback draagt bij aan toekomstige leerinstrumenten.
Hieronder ga je direct naar de evaluatie. Het kost je maximaal 5 minuten van je tijd.
Vragen?
Heb je vragen over deze e-learning? Neem dan contact op met Daphne Kolk.
