Standpunt: De NBA is van mening dat de kosten van de Wet Normering Topinkomens (WNT) en de controle-inspanningen zijn doel voorbij schieten. De WNT kan flink worden vereenvoudigd door de verantwoording alleen te richten op uitzonderingen en de hoogst noodzakelijke gegevens en de controle alleen te richten op de algemene WNT-norm. Hierdoor kunnen de kosten dalen, waardoor een betere balans ontstaat met het maatschappelijk nut. 

WNT belangrijk

De WNT begrenst de beloningen van topfunctionarissen in de (semi) publieke sector (zoals overheid, zorg, onderwijs, woningcorporaties) op maximaal een ministerssalaris. De WNT is voor de maatschappij en voor de betrokken instellingen en topfunctionarissen een belangrijke regeling. Het is een effectieve regeling om bovenmatige beloningen en ontslagvergoedingen tegen te gaan in de (semi)publieke sector.

Hoe werkt de controle van de WNT en wat is het probleem?

De WNT bepaalt dat alle instellingen in de (semi) publieke sector een zeer gedetailleerde verantwoording van de beloning per topfunctionaris moeten publiceren, waarbij de beloning wordt afgezet tegen het voor de betreffende instelling geldende maximum. De wet vereist dat de accountant deze verantwoording in detail controleert.

De WNT regelgeving, die bepaalt hoe deze verantwoording op te stellen, is sinds de invoering bijzonder complex geworden als gevolg van voortdurende uitbreidingen, wijzigingen en overgangsrecht. In geval van onduidelijkheden in de regelgeving, worden instellingen en accountants bovendien geconfronteerd met door de jaren heen verschillende uitleg vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

De vereiste accountantscontrole op de WNT-verantwoording heeft tot gevolg dat accountants een oordeel moeten geven over de naleving door instellingen van de WNT-regelgeving op detailniveau, ook bij ‘onduidelijkheden’ en ‘gaten’ in de regelgeving. Dit heeft in de praktijk geleid tot een oneigenlijke en arbeidsintensieve rol van de accountant.

De gedetailleerde verantwoording en accountantscontrole leiden daardoor tot onevenredig veel controlewerkzaamheden en -kosten. Ook wanneer er geen overschrijdingen van het WNT-maximum zijn.

De oplossing

Het is tijd om de WNT-regelgeving flink te vereenvoudigen. De WNT is al sinds 2013 effectief en overschrijdingen van de WNT-maxima zijn inmiddels uitzondering geworden, zo blijkt ook uit de laatst afgeronde wetsevaluatie van 2020[1].

De  belangrijkste voorstellen voor vereenvoudiging zijn volgens de NBA:

  • Richt de accountantscontrole alleen op de overschrijding van het algemene WNT-maximum (op basis van het ministerssalaris) en laat het huidige stelsel met verschillende (lagere) maxima per sector en instelling (weer) over aan zelfregulering;
  • Beperk de WNT-verantwoording, ook in het kader van privacy, tot de hoogst noodzakelijke gegevens. Wanneer er geen overschrijdingen van de algemene WNT-norm zijn, kan de verantwoording in de jaarrekening beperkt blijven tot de vereisten en bestaande grondslagen voor verslaggeving zoals opgenomen in het burgerlijk wetboek titel 9 Boek 2.

 [1] In 2020 is de tweede wetsevaluatie Wet normering topinkomens 2016-2020 afgerond.