FAQ's Permanente educatie (PE)

De NBA verplicht dit niet, maar raadt je wel aan om begin van het jaar - en vervolgens gedurende het jaar - na te denken over de richting van je professionele ontwikkeling. Je kunt je portfolio zien als een dynamisch geheel dat meegroeit en zich ontwikkelt gedurende het jaar. Je kunt het hele PE-jaar dus leerdoelen toevoegen of wijzigen, evenals leeractiviteiten.

Dit bepaal je zelf. Je kunt één omvangrijk leerdoel formuleren, of meerdere kleine doelen. Van belang is dat dat je je ontwikkelt in de breedte of juist met focus, op een manier die zo goed mogelijk aansluit bij jouw rol en behoefte als professional en bij de behoeften van je afdeling of organisatie.

Uit de PE-evaluatie blijkt dat leden behoefte hebben aan meer ondersteuning en richting bij de PE-verplichting. In het aangepaste beleid zoekt de NBA de balans tussen eigen verantwoordelijkheid, professionele ondersteuning en voldoende waarborgen waarmee de NBA bijdraagt aan het bevorderen van de vakbekwaamheid en bewaakt of aan de PE-verplichting is voldaan.

Vanaf 2026 gelden de Nvpe 2026. Je krijgt meer handvatten van de NBA om je portfolio op te stellen. Je hebt dus meer duidelijkheid over de voorwaarden waaraan je portfolio moet voldoen en de NBA geeft richting door middel van ontwikkelthema's. Jaarlijks bepaal je per ontwikkelthema of je een leerdoel in je portfolio opneemt. Dan pas je dus een thema toe. Als je ervoor kiest om geen leerdoel op te nemen, leg je per thema van je werkveld uit waarom je dat niet doet.

Het verplichte onderwerp kan situationeel worden ingezet, nadat gebleken is dat overige instrumenten niet doeltreffend genoeg zijn of zijn geweest. De NBA legt in principe geen verplichting op met betrekking tot kennisgebieden of onderwerpen, tenzij er aannemelijke en zwaarwegende redenen zijn hiervan af te wijken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan maatschappelijke of vaktechnische thema's met grote impact.

De NBA biedt verschillende mogelijkheden:

• De beoordelingsmatrix
• De checklist
• Leerdoelsuggesties bij de ontwikkelthema's
• Handleiding PE-portfolio (vanaf februari 2026)
• PE-tool via Mijnnba.nl (vanaf maart 2026)

De NBA biedt ondersteuning door duidelijk te zijn over waar je portfolio aan moet voldoen. Dit doen we door de beoordelingsmatrix en een checklist te publiceren.

In de matrix vind je per portfolio-onderdeel de criteria waar het onderdeel aan moet voldoen. Assessoren gebruiken de matrix als beoordelingsmodel. De matrix geeft je inzicht in de beoordelingscriteria, dus je kunt de matrix gebruiken bij het opstellen van je portfolio.

De checklist is een afgeleide van de beoordelingsmatrix. Je kunt aan de hand van de checklist op overzichtelijke wijze zien of je portfolio alle verplichte onderdelen bevat.

De PE-tool biedt een digitaal format dat je helpt om een portfolio op te stellen op basis van de criteria. De tool is in de loop van Q1 2026 beschikbaar in je MijnNBA-omgeving. Je bent uiteraard niet verplicht deze tool te gebruiken. Het is een hulpmiddel.

De handleiding beschrijft de verschillende onderdelen van het portfolio en bevat uitleg, tips en voorbeelden. De handleiding is vanaf februari 2026 beschikbaar.

Nee, je bent vrij om een eigen format te gebruiken. Zorg er wel voor dat je aan de eisen uit de Nvpe 2026 voldoet. Je kunt de beoordelingsmatrix en/of de checklist portfolio gebruiken om dit te controleren.

De documenten zijn bedoeld ter ondersteuning, zodat je weet waar je portfolio inhoudelijk aan moet voldoen. Zolang je aan de criteria (zie beoordelingsmatrix en/of checklist portfolio) voldoet, maakt de indeling van je portfolio niet uit. Zorg wel dat het een logisch en leesbaar document is.

Je wordt bij het oordeel 'voldoet niet' in de gelegenheid gesteld een verbeterd portfolio in te dienen. Het bestuur biedt leden daarnaast een ondersteuningsgesprek aan indien het portfolio het oordeel 'voldoet niet' krijgt.

De NBA controleert via steekproeven of aan de PE-verplichting is voldaan. Als de accountant geen verbeterd portfolio indient, dan kan de NBA een tuchtklacht indienen als uiterste consequentie.

Je bent zelf verantwoordelijk om aan de PE-verplichting te voldoen en je verklaart via de compliance-verklaring dat je aan deze PE-verplichting hebt voldaan. De NBA monitort of leden de jaarlijkse compliance-verklaring afgeven. Jaarlijks voert de NBA ook steekproeven uit; dit betreft in beginsel een aselecte steekproef, maar het bestuur kan ook selecte, risicogerichte steekproeven hanteren. De NBA zal de leden informeren over de gehanteerde risicoklassen zodra gebruik wordt gemaakte van een selecte risicogerichte steekproef. Maak je deel uit van de steekproef, dan beoordeelt de NBA of je portfolio voldoet aan de voorwaarden in de Nvpe 2026. Bij de beoordeling is de centrale vraag of aan de hand van het PE-portfolio kan worden vastgesteld of je je als een accountant aantoonbaar hebt ingezet voor je eigen professionele ontwikkeling.

Het nieuwe beleid gaat in op 1 januari 2026. Bij een afwijkend boekjaar dat aanvangt in 2026 geef je je portfolio vorm volgens het nieuwe beleid van de Nvpe 2026.

Bij informele leeractiviteiten kun je denken aan een verklaring van een derde (zie voorbeeld), een samenvatting van verrichte zelfstudie en een duidelijk reflectieverslag waaruit blijkt hoe je de behaalde leerresultaten hebt kunnen toepassen in je beroepspraktijk. Indien gewenst mag je de documenten anonimiseren waarmee je jouw leeractiviteiten aannemelijk maakt.

Je bent verplicht jouw PE-portfolio’s minimaal zes jaar te bewaren. 

Als je door bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld ziekte) onverhoopt minder invulling hebt kunnen geven aan jouw PE-verplichting dan vooraf gedacht, dan kun je dit kort beschrijven in jouw PE-portfolio, bij voorkeur zonder vermelding van medische informatie. In dit geval geef je wel een compliance-verklaring af na afloop van het PE-jaar.

Zijn omstandigheden dusdanig ernstig geweest dat je in het geheel of nagenoeg geen invulling hebt kunnen geven aan jouw PE-verplichting, dan kun je een ontheffingsverzoek voor de PE-verplichting op basis van bijzondere omstandigheden indienen. Als de ontheffing wordt toegewezen, hoef je over het desbetreffende PE-jaar geen compliance-verklaring af te geven.

Je stelt jouw PE-portfolio op in een periode van 12 maanden. De reflectiefase moet uiterlijk 1 maand na afloop van deze periode worden afgerond.

Nee, het gebruik van STARR of Korthagen in de reflectie is niet verplicht, maar de NBA ziet deze reflectiemethodes als een goede manier om jouw leerresultaten in relatie tot jouw beroepspraktijk stapsgewijs in kaart te brengen. Het gebruik van een beproefde reflectiemethode voorkomt dat je onverhoopt alleen op de inhoud van de gevolgde leeractiviteiten reflecteert.

Voorbeelden van andere reflectiemethodes zijn: HEEL, Gibbs of  Bateson & Dilts.

Je vindt de compliance-verklaring op MijnNBA onder het tabblad PE-compliance. Je geeft jaarlijks uiterlijk op 31 januari de compliance-verklaring PE af, ook in het geval dat je jouw PE-portfolio in een andere periode bijhoudt dan in het kalenderjaar.

Ongeacht de periode waarin je jouw PE-portfolio opstelt, geef je jaarlijks uiterlijk op 31 januari op MijnNBA de compliance-verklaring af. Als je jouw PE-portfolio niet per kalenderjaar opstelt, dan heeft de verklaring betrekking op het PE-portfolio dat je in het achterliggende kalenderjaar hebt afgerond.

Met PE-ontwikkelthema's kan de NBA thema's of ontwikkelingen met verwachte impact op het beroep extra belichten. De PE-ontwikkelthema's zijn een antwoord op de vraag van leden aan de NBA om meer richting te geven aan de gewenste ontwikkeling in het beroep. De PE-ontwikkelthema's bieden leden meer autonomie en eigen verantwoordelijkheid dan een verplicht PE-onderwerp.

Nee, een verplicht PE-onderwerp wordt echter alleen nog ingezet als de bevordering van de vakbekwaamheid in redelijkheid niet op een andere wijze kan worden bewerkstelligd.

Jaarlijks bepaal je per ontwikkelthema of je een leerdoel in je portfolio opneemt. Dan pas je dus een thema toe.

Als je ervoor kiest om geen leerdoel op te nemen, leg je per thema van je werkveld uit waarom niet. Hier geldt het principe van 'pas toe of leg uit'.  

De ontwikkelthema's zijn per werkveld uitgewerkt in leerdoelsuggesties voor meer herkenning en relevantie. Je kunt het werkveld kiezen waar jouw (toekomstige) werkzaamheden het meest mee overeenkomen.

Je formuleert een leerdoel dat past bij een thema en neemt dat op in je portfolio. Per ontwikkelthema geeft de NBA suggesties voor leerdoelen. Je kunt hier uit kiezen of zelf een leerdoel formuleren dat past bij het thema dat je kiest. Dit leerdoel en de uitwerking daarvan leg je vast in je portfolio.