Advies AG aan Hoge Raad over Herstelwet box 3: opnieuw schending van discriminatieverbod en eigendomsrecht zoals in de oude box 3 2017
Advocaat-Generaal Wattel concludeert op 18 september 2023 dat de Herstelwet box 3 (die voor de jaren t/m 2022 geldt) systemisch rechtsherstel onthoudt aan ondergemiddeld fortuinlijke beleggers en nog steeds fortuinlijke beleggers privilegieert. Rechtsherstel moet bestaan uit daadwerkelijke benadering van het werkelijke individuele nettorendement. Veel cliënten zullen in de jaren 2021 en 2022 een lager rendement op de overige bezittingen hebben behaald. De accountant kan hierin een adviserende rol spelen.
De Wet Rechtsherstel box 3, die met terugwerkende kracht over 2017-2022 de Wet Inkomstenbelasting in overeenstemming zou moeten brengen met het Box 3-arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021, beantwoordt behalve bij spaarders niet aan zijn doel. Die wet schendt bij bezitters van ander vermogen dan spaargeld nog steeds het discriminatieverbod en het eigendomsrecht omdat nog steeds zeer verschillend renderende of negatief renderende beleggingen belast worden naar één uniform positief rendement. Een gemiddeldebelasting op vermogensinkomsten is juridisch een onbegaanbare weg omdat de werkelijke inkomsten van belastingplichtigen niet of onvoldoende worden benaderd, aldus de AG.
De conclusie van de AG is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die vrij is dat advies al dan niet te volgen. De Hoge Raad zal naar verwachting over zes maanden uitspraak doen. De kans is groot dat de Hoge Raad in 2024 een of meerdere arresten gaat wijzen conform het advies van de AG, wat betekent dat het box 3-inkomen mag worden berekend op basis van het werkelijk genoten rendement. Hopelijk komt er tegen die tijd ook meer duidelijkheid hoe dit dan berekend moet worden.
Veel cliënten zullen in de jaren 2021 en 2022 een lager rendement op de overige bezittingen hebben behaald, dan het wettelijk vastgesteld percentage hiervoor in box 3. Belangrijk is dat zij aan de hand van facturen, bankafschriften e.d. later nog kunnen bewijzen dat het daadwerkelijk genoten rendement ook echt lager is geweest. De accountant kan daarin een adviserende rol spelen. Als de Hoge Raad de conclusie van de AG straks overneemt, dan wordt waarschijnlijk aan de (zelfde) accountant gevraagd om het werkelijk rendement te bepalen.
Veel vastgoedbeleggers hebben vooral in 2022 te maken gekregen met minder harde waardestijgingen of waardedalingen en zullen in box 3 rechtsherstel willen claimen. Onder meer zal de hoogte van de aftrekbare kosten dan moeten worden bepaald. Vooral voor deze groep zal het berekenen van het werkelijk genoten rendement (over meerder jaren) arbeidsintensief zijn.
De verwachting is dat, als straks de Hoge Raad beslist dat er rechtsherstel moet komen, dit ook gaat gelden voor de overbruggingswet box 3 die geldt vanaf 2023 tot aan het jaar waarin de Wet Werkelijk rendement box 3 wordt ingevoerd, naar verwachting in 2027.