NBA-SDO reactie op de Consultatie notitie Rechtmatigheidsverantwoording van de commissie BBV
Per 2021 gaan colleges en algemeen besturen van decentrale overheden via de jaarrekening verantwoording afleggen over rechtmatigheid. De Commissie BBV publiceert een notitie Rechtmatigheidsverantwoording die is gericht op de rol en verantwoordelijkheid van het college en de raad. Dit wordt de opvolger van de Kadernota rechtmatigheid die met name was gericht op de accountantscontrole. De commissie BBV heeft de notitie Rechtmatigheidsverantwoording geconsulteerd. De NBA-SDO heeft een reactie daarop opgesteld die ook zal worden gepubliceerd op de website van de commissie BBV.
De NBA onderkent in haar reactie twee kernpunten en aanvullende opmerkingen die gaan over details in de notitie.
De twee kernpunten zien toe op 1) de verantwoordelijkheid van het college en 2) de vorm van de verantwoording.
Verantwoordelijkheid college
De NBA vraagt de commissie in de notitie duidelijker te maken wat de verantwoordelijkheid van het college ten aanzien van rechtmatigheid inhoudt. Het gaat volgens de NBA om de uitwerking van de verantwoordelijkheid en rapportering in de jaarrekening over alle negen rechtmatigheidscriteria. Ook adviseert de NBA in de notitie te verduidelijken dat het college verantwoordelijk is voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening inclusief de toelichting over rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of van fouten en het rechtmatig tot stand komen van baten en lasten, alsmede de balansmutaties in het bijzonder.
Vorm van de verantwoording
De NBA vindt dat het huidige model van de rechtmatigheidsverantwoording gelijkenis heeft met een controleverklaring, hetgeen ongewenst is. De NBA stelt voor dat het college in de jaarrekening op een vaste plek een verplichte toelichting over rechtmatigheid opneemt, volgens een vast format met daarin standaard het cumulatieve bedrag van de onrechtmatigheden in de jaarrekening. De NBA adviseert om de door de raad ingestelde verantwoordingsgrens aan te houden voor het uitbreiden van de toelichting met rapportering en vermelding van individuele afwijkingen. Ook adviseert de NBA in de notitie aandacht te besteden aan de onderbouwing van de toelichting over rechtmatigheid vanuit een registratie van afwijkingen (negen criteria): een door het college in te richten rechtmatigheidsadministratie c.q. registratie van afwijkingen van de geldende wet- en regelgeving gedurende het jaar. Dit is voorwaardelijk om de toelichting over rechtmatigheid in de jaarrekening te kunnen opstellen.