Klimaatverandering

Klimaat is financieel

Dat het klimaat verandert is geen onderwerp van discussie, behalve misschien voor een enkele hardnekkige klimaatontkenner. Wel kan de vraag gesteld worden of overheidsorganisaties en ondernemingen voldoende doordrongen zijn van de noodzaak om zelf actie te ondernemen. Nationaal en internationaal zijn talloze afspraken gemaakt om de klimaatverandering een halt toe te roepen, maar heeft dit echt effect? Het is nu al bekend dat diverse klimaatdoelstellingen niet gehaald worden en dat de CO2-uitstoot wereldwijd nog steeds toeneemt. Ook overheden schrikken nog terug voor doortastende klimaatmaatregelen.

Over duurzaamheid, klimaat en de oproep tot actie is veel geschreven. De in januari 2020 verschenen publieke managementletter (PML) van de NBA met als titel 'Klimaat is financieel' benadert de problematiek vanuit een ander perspectief, dat van de accountants. Klimaat en klimaatverandering staan hierbij centraal, als specifieke duurzaamheidsthema's.

De hoofdboodschap van de PML is eenvoudig: klimaat is financieel. Geen aandacht besteden aan de effecten van klimaatverandering levert financiële risico's op.

Vier signalen en aanbevelingen

In de PML staan vier signalen centraal:

• Klimaat ontbreekt in de strategie
• Klimaat is niet verankerd in de organisatie
• De verantwoording over klimaatprestaties schiet tekort
• Accountants moeten meer oog hebben voor klimaatverandering

Om hun continuïteit te borgen, moeten organisaties het klimaat in hun strategie opnemen, verankeren in hun DNA. Dat vraagt om transparantie en rapportage. Hieraan kan de accountant vanuit diens maatschappelijke functie een belangrijke bijdrage leveren; of dat nu is in de rol van accountant in business, intern accountant of adviserend dan wel controlerend.

Elk signaal leidt tot een bijbehorende aanbeveling:

• Geef klimaat de hoogste prioriteit
• Integreer klimaat in de dagelijkse bedrijfsvoering
• Rapporteer in het jaarverslag over klimaatprestaties
• Wijs organisaties op klimaatrisico's en -kansen

Klimaat is financieel

Wereldwijd neemt het besef toe dat duurzaamheid geen keuze is, maar noodzaak. In het bijzonder zijn klimaat en klimaatverandering dé vraagstukken van onze tijd. Klimaatverandering en wat we hiertegen kunnen doen (klimaatactie) levert niet alleen risico's, maar ook kansen op. Het rekening houden met de gevolgen van het klimaat wordt ook wel klimaatadaptie genoemd. Andersom hebben organisaties zelf invloed op het klimaat door hun economische activiteiten. Klimaatactie heeft ook een maatschappelijke dimensie: het bewust leveren van een bijdrage aan de terugdringing van broeikasgassen om de wereld voor toekomstige generaties leefbaar te houden.

Veel organisaties vinden het moeilijk om hun klimaatdoelstellingen te concretiseren en in hun DNA te verankeren. Het blijft vaak bij goede voornemens, maar concrete acties blijven uit. Iedereen heeft het over de urgentie van klimaat, maar op een of andere manier is het moeilijk om aan de slag te gaan. Net als bij elke ingrijpende verandering vereist klimaat een duidelijke strategiebepaling en -uitvoering en een daarop aangepaste interne beheersing. Het kost tijd, doorzettingsvermogen en vooral de wil om te veranderen. Veranderen gaat het beste in kleine stappen. Stappen die continu doorgaan en tot meetbare resultaten leiden.

Klimaat is financieel. Klimaatrisico's en kansen hebben een financiële dimensie en zijn daardoor van belang voor de continuïteit van een organisatie. Het kan gaan om het meedingen bij aanbesteding waarin klimaateisen worden gesteld, het verlies van omzet en marktaandeel omdat producten niet klimaatbestendig zijn, reputatieschade door een veranderende publieke opinie, nieuw beleid van de overheid, of om investeren in productinnovatie waarmee nieuwe markten aan te boren zijn.