Wijzigingen in inzagerecht
Accountants krijgen vaker verzoeken van derden, zoals curatoren, om vertrouwelijke informatie te delen. Sinds dit jaar gelden nieuwe regels: de nieuwe artikelen 194 t/m 195a zijn in de plaats gekomen van het oude artikel 843a Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Die bepalen wie informatie mag opvragen, welke gegevens het betreft en onder welke voorwaarden. Voor jou als accountant is het belangrijk te weten wat dit betekent. Te snel of juist te laat reageren kan risico’s opleveren.
Accountants beschikken over waardevolle informatie die anderen kunnen gebruiken om een vordering in te stellen, bijv. een vordering tegen (de cliënt van) de accountant. Anderen (bijv. curatoren) kloppen regelmatig bij de accountant aan met het verzoek om vertrouwelijke gegevens (bijv. het controledossier) te verstrekken. De wetgeving die regelt op welke gronden anderen het verstrekken van die vertrouwelijke gegevens kunnen afdwingen, is eerder dit jaar met de Wet vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht vernieuwd. Hierbij zijn de nieuwe artikelen 194 t/m 195a in de plaats gekomen van het oude artikel 843a Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. De grondslag en de processen op grond waarvan derden inzage in (delen van) de dossiers van accountants (en ook anderen) kunnen vorderen, zijn daarmee gewijzigd. Het is voor accountants belangrijk goed op de hoogte te zijn van deze wijzigingen, omdat zowel het te snel verstrekken van informatie als het niet of te laat verstrekken van informatie risico’s met zich mee kunnen brengen.
Het nieuwe bewijsrecht
Een partij kan op basis van artikel 194, eerste lid, Rv informatie vorderen (ook van de accountant) indien:
- De verzoeker partij is bij een rechtsbetrekking (dat hoeft niet met de accountant te zijn; een rechtsbetrekking kan ook bestaan tussen de verzoeker en de onderneming die cliënt is van de accountant); en
- De verzoeker voldoende belang heeft bij de te verstrekken bepaalde gegevens.
De verzoeker draagt de kosten van het verstrekken van de gegevens.
In beginsel moet de partij die over de gegevens verstrekt (de accountant bijv.) deze verstrekken, tenzij:
- Er sprake is van verschoningsrecht; of
- Gewichtige redenen zich verzetten tegen het verstrekken.
Accountants hebben geen verschoningsrecht, maar er kunnen wel gewichtige redenen zijn voor accountants om gegevens niet te verstrekken.
Hoe er mee om te gaan
De NBA adviseert accountants die worden geconfronteerd met een dergelijk informatieverzoek zich goed te (laten) informeren over de wettelijke bepalingen. Dit kan bijvoorbeeld door een terzake deskundig jurist in te schakelen. Het is daarbij van belang ook kennis te nemen van de beschikbare jurisprudentie. Er zijn al enkele uitspraken gepubliceerd op rechtspraak.nl over het vernieuwde inzagerecht. Dit zal in de loop van de tijd verder uitbreiden.