FAQ's verplicht thema 2024

Duurzaamheid heeft sinds de jaren ‘80 (VN Brundlandt rapport) als definitie dat je duurzaam handelt als je in de eigen behoeften voldoet zonder die van een ander te schaden. Dit houdt in dat je zorgt dat de eigen impact op milieu en mensen positief is, en dat er geen schade veroorzaakt wordt door de eigen activiteiten op mens en milieu (negatieve impact), mede door verantwoorde governance. Duurzaamheid heeft dus het brede scala van ESG, zijnde Environmental, Social en Governance aspecten in zich.

Internationaal gezien is de term sustainability de gebruikte term, daarom hebben wij gekozen om de Nederlandse term Duurzaamheid te gebruiken. Denk aan de European Sustainability Reporting Standards, de International Sustainability Standards Board, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive, de Sustainability Accounting Standards maar ook nationaal de RJ Werkgroep Duurzaamheidsverslaggeving. Sustainability wordt in het Nederlands vertaald als duurzaamheid.

Nee, vanaf 2024 ben je wel PE-plichtig maar het verplichte thema duurzaamheid geldt niet voor jou,  omdat het gaat om een verplichting doorgeschoven uit 2023. Aangezien Duurzaamheid een belangrijk thema is binnen de accountancy, staat het je uiteraard wel vrij om in 2024 zelf een leerdoel omtrent dit thema in je PE-portfolio op te nemen.

Ja, je bent vrij om de leerinterventie of leerinterventies te kiezen die helpen je leerdoel te behalen. Vergeet niet op iedere leerinterventies te reflecteren.

Slechts in die gevallen dat je niet in staat bent om invulling te geven aan de PE-verplichting, bijvoorbeeld door bijzondere omstandigheden,  kan ontheffing worden verleend vanuit de NVPE. Duurzaamheid is een grote maatschappelijke opgave waarin accountants binnen verschillende werkvelden een belangrijke rol (gaan) spelen. Daarom is het ook als verplicht thema benoemd.

Ja, het NBA-bestuur heeft ‘duurzaamheid’ als verplicht PE-onderwerp aangewezen voor 2023 en 2024. Leden die het verplichte thema Duurzaamheid doorschuiven naar 2024, wordt gevraagd hierover een vermelding op te nemen in hun PE-portfolio 2023, om eventuele verwarring daarover te voorkomen.

Nee, aangezien de invulling van het verplichte onderwerp duurzaamheid  vormvrij is, kan je hier ook in het buitenland een goede invulling aan geven. 

Nee, de NBA verleent op het onderwerp duurzaamheid geen vrijstelling. Maatschappelijk - en dus ook voor ons beroep - is er veel te doen en wordt in toenemende mate een beroep gedaan op accountants in de verschillende werkvelden. Daarnaast is duurzaamheid sterk aan verandering onderhevig. Zo is de CSRD-wetgeving in november 2022 definitief geworden en kunnen we nog andere wet- en regelgeving verwachten. Kortom, accountants zullen de komende jaren tijd en aandacht moeten blijven besteden aan dit onderwerp.

Nee, de duurzaamheidsverplichting is vormvrij. De invulling van deze verplichting bepaal je dus zelf. Net als bij de andere leerdoelen in het PE-portfolio, formuleer je ook voor het verplichte thema een leerdoel SMART en selecteer je vervolgens een leerinterventie binnen de kaders van je werkzaamheden en jouw niveau over dit onderwerp. Denk bijvoorbeeld aan een e-learning, intervisie, literatuurstudie of cursus.

Nee, de PE-verplichting 2023/2024 heeft als doel om de aanwezige kennis rondom duurzaamheid te vergroten en te verdiepen. Dit betekent dat je voor 2023 nieuwe leerdoelen bepaalt en bijpassende (nieuwe) ontwikkelinterventies kiest om het leerdoel te behalen. Uiteraard is het logisch dat dit een vervolg is op de leerdoelen die je in 2022 al had geformuleerd.

Nee, vanaf 2024 ben je wel PE-plichtig maar het verplichte thema Duurzaamheid geldt niet voor jou omdat het gaat om een verplichting doorgeschoven uit 2023. Aangezien Duurzaamheid een belangrijk thema is binnen de accountancy, staat het je uiteraard wel vrij om in 2024 zelf een leerdoel omtrent dit thema in je PE-portfolio op te nemen.

Voor accountants die voornemens zijn om assurance bij CSRD informatie te gaan verstrekken, moet bij de implementatie van de CSRD in de Nederlandse wet worden bepaald welke kennis verkregen moet worden om de CSRD-assurance te mogen aftekenen. In de loop van 2024 komt daar meer duidelijkheid over. De NBA draagt graag bij aan de invulling van de noodzakelijke permanente educatie om CSRD-informatie van assurance te mogen voorzien. 

Het raamwerk geeft richting in de kennis, houding, vaardigheden en gedrag die de NBA noodzakelijk vindt om CSRD-informatie van assurance te voorzien. Als openbaar accountant kan je je in eerste instantie richten op het bereiken van het ontwikkelniveau Toepassen en analyseren binnen het werkveld Audit. Daarmee leg je een degelijke basis om straks assurance te kunnen geven bij CSRD-informatie.

Bij de voorbereiding van de leerdoelen voor het verplichte PE-onderwerp 2023 kan de accountant in de leerdoelen focussen op het verkrijgen van kennis over ESG assurance en de CSRD.

Nee, de ontwikkelaanpak op maat is bedoeld om leden te ondersteunen bij het kiezen en formuleren van een leerdoel. Uit steekproeven van PE-portfolio’s en uit gesprekken met leden blijkt dat het moeilijk is om eigen leerdoelen te formuleren.

Ook uit de evaluaties van de vorige PE verplichting (2021 thema continuïteit) bleek het wenselijk om meer duiding en richting te geven binnen het thema.

Aan deze wensen van leden willen we invulling geven door het aanbieden van de aanvullende informatie in de vorm van ‘ontwikkelaanpak op maat’ en de daaraan gekoppelde keuzehulp. Het is voor alle leden vrij om daar (delen van) te gebruiken, dus zeker geen verplichting.

Nee, afhankelijk van je werkzaamheden, de omgeving waar je werkzaam bent en je huidige niveau bepaal je het gewenste te behalen niveau. NBA-leden hebben verschillende werkomgevingen en krijgen daarom op verschillende manieren met duurzaamheid te maken.

De opzet van het raamwerk is ontwikkeld door een multidisciplinair projectteam van het NBA-bureau. In dit projectteam werken experts betreft duurzaamheid én leren en ontwikkelen nauw samen. Voor de inhoud is input opgehaald bij experts uit het werkveld (afvaardiging van faculties) en experts op het thema duurzaamheid. Het geheel is vervolgens nog voorgelegd aan afvaardiging uit de openbare MKB praktijk.

Op basis van de opgegeven functies in de NBA-ledenadministratie zijn vier werkvelden bepaald waarbinnen de meeste van de NBA-leden werken. Net als ieder raamwerk of model geldt: geen enkel model is perfect, maar een model kan je wel op weg helpen.

Heb je meerdere functies en/of ben je actief binnen meerdere werkvelden, dan bekijk je het raamwerk vanuit meerdere invalshoeken en kan je gebruikmaken van meerdere werkvelden bij het plannen van je eigen leerdoelen.

Wellicht vervul je een functie die je niet direct associeert met de vier werkvelden in het raamwerk. Denk bijvoorbeeld aan een docent of adviseur. In dat geval kan je je ontwikkelbehoefte relateren aan het werkveld waarop je actief bent. Geef je bijvoorbeeld les over audit werkzaamheden of adviseer je op het gebied van beleid of Finance & Control? Dan kunnen die werkvelden aanknopingspunten geven voor je eigen leerdoelen.

Mocht geen van de werkvelden direct overeenkomen, dan kan je aansluiten op ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid in de eigen sector, het eigen bedrijf of de eigen beroepsgroep. In dat geval kan het raamwerk nog altijd inspiratie bieden voor leerdoelen, maar dan niet vanuit een specifiek werkveld.

Het ontwikkeladvies is bedoeld als hulp, om handvatten te bieden. De ontwikkelniveaus zijn ontleend aan de Taxonomie van Bloom, de werkvelden zijn ontleend aan de functies, werkvelden uit het ledenregister. De inhoud is door accountants uit het werkveld en andere experts met ervaring op het gebied van duurzaamheid ingebracht. Zij zijn daarbij ondersteund door een onderwijskundige en collega’s van de afdeling Lerend Beroep.

Nee, het ontwikkeladvies op maat geeft een richting, een advies. Je moet zelf bepalen wat voor jou relevant is, wat je wilt leren en met welke leerinterventie(s) je dat invult. Het ontwikkeladvies op maat en de keuzehulp zijn daarbij handvatten.