Fraude en witwassen en de rol van de accountant

Wanneer zij bij veel voorkomende opdrachten – controle-, beoordelings-, andere assurance-opdrachten en aan assurance verwante opdrachten – stuiten op het bestaan of het vermoeden van fraude, dienen zij in overeenstemming met de betreffende Standaarden voor de veel voorkomende opdrachten Standaard 240 te volgen en de directie van de cliënt schriftelijk in te lichten. Het bestaan of vermoeden van directiefraude wordt schriftelijk doorgegeven aan degenen belast met governance (raad van commissarissen, bestuur, etcetera).

In deze gevallen, maar ook bij andersoortige opdrachten, kan sprake zijn van een meldingsplicht van ongebruikelijke transacties op grond van samenloop van fraude met witwassen.

UBO-register tijdelijk niet toegankelijk, wat betekent dat voor u?

Op 22 november 2022 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie uitspraak gedaan in een prejudiciële zaak over het Luxemburgse UBO-register. Als gevolg van deze uitspraak is besloten tijdelijk geen informatie uit het Nederlandse UBO-register te verstrekken. Dit betekent dat u als accountant op dit moment het UBO-register niet kunt raadplegen in het kader van uw cliëntenonderzoek uit hoofde van de Wwft. Wat betekent dat voor u als accountant?

Bepalingen met betrekking tot de handelwijze van de accountant

De bepalingen met betrekking tot de handelwijze van de accountant bij het constateren van mogelijke fraude zijn opgenomen in de Wta en het Bta en in de Standaard 240 De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten.

Fraude van materieel belang bij een wettelijke controle melden

Accountants krijgen in de praktijk steeds vaker te maken met de meldplicht uit artikel 26 van de Wta. Voor de wettelijke meldplicht van een fraude van materieel belang bij een wettelijke controle is een centraal meldpunt beschikbaar: MeldpuntPolitieAccountants@klpd.politie.nl.

Stappenplan Wwft- en fraudemeldingen

In welke gevallen moeten accountants melding maken van fraude of van overtreding van wet- en regelgeving en bij welke instantie? Om dit inzichtelijk te maken voor de leden heeft de NBA een stappenplan ontwikkeld.

NBA-handreiking risicoanalyse accountantscontrole vastgoed

NBA-handreiking 1117 Risicoanalyse accountantscontrole vastgoed is in december 2011 uitgebracht om de rol van accountants te verduidelijken bij het onderkennen van met name frauderisico’s en waarderingsrisico’s bij vastgoedentiteiten. De handreiking geeft aan waar de grenzen van de verantwoordelijkheid van de controlerend accountant liggen.

De handreiking bevat ook praktische aanwijzingen voor accountants die jaarrekeningen controleren van vastgoedentiteiten. Bijvoorbeeld over het opzetten en uitvoeren van risicoanalyses als onderdeel van alle fasen (planning, interim- en balanscontrole) van de controle.

NBA-handreiking persoonsgerichte onderzoeken

NBA-handreiking 1112 Persoonsgerichte onderzoeken geeft aanwijzingen voor het uitvoeren van persoonsgerichte accountantsonderzoeken. Deze  geldt voor alle accountants die opdrachten uitvoeren gericht op het functioneren, handelen of nalaten van handelen van een (rechts)persoon waarbij werkzaamheden met een verifiërend karakter worden verricht zoals het verzamelen en analyseren van al dan niet financiële gegevens.

Fraudeprotocol (december 2018)

Financieel-economische criminaliteit is een ernstig maatschappelijk probleem dat burgers, ondernemingen en de overheid financieel benadeelt.  Accountants hebben een belangrijke rol in het financiële systeem door het controleren van financiële informatie en daarover te rapporten. In het fraudeprotocol maken we duidelijk wat de rol van de accountant is op basis van de thans geldende wet- en regelgeving. Het zet de stappen die van controlerend accountants en hun organisaties worden verwacht, overzichtelijk op een rij. 

Informatie FIU-Nederland voor accountants

Accountants zijn volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht ongebruikelijke transacties te melden. Deze meldingen dienen gedaan te worden bij de FIU-Nederland.

Op de website van de FIU-Nederland is - naast het meldportaal - alle benodigde informatie in het kader van de poortwachtersfunctie van de accountant verzameld onder de meldgroep Accountants.

Op deze pagina staan onder andere de BFT-leidraad voor accountants en belastingadviseurs en de Algemene leidraad Wwft.

Casuïsitiek voor de meldgroep accountants

Witwaspraktijken en financiering van terrorisme dichtbij zijn. Waar moet de accountant op letten bij de uitvoering van zijn / haar  werkzaamheden? Hoe herken je een ongebruikelijke transactie?

Per meldgroep zijn praktijkvoorbeelden en/of situaties opgenomen waar je alert op moet zijn in gelijksoortige situaties, zo ook voor accountants.