Dilemma van de week: Nood breekt wet

U bent controlerend accountant van een in Europa opererende handelsonderneming. Vanwege het COVID-19 virus heeft deze klant veel omzet misgelopen. De CFO van het bedrijf deelt mee dat haar filialen in België op Tweede Kerstdag geopend zullen zijn. Tweede Kerstdag valt dit jaar op een woensdag en dit geeft gelegenheid om de gemiste omzet (beperkt) in te halen.

De CFO negeert hiermee dat Tweede Kerstdag een vaste dag is dat de filialen in België normaliter gesloten zijn en dat afwijken van reguliere openingsdagen in strijd is met de lokale regelgeving.

Wat doet u?

  1. U geeft direct uw opdracht terug.
  2. U wijst de CFO op zijn onethisch gedrag en benadrukt dat u uw dienstverlening aan uw cliënte niet kunt voortzetten wanneer zij bewust lokale regelgeving overtreden.
  3. U verzoekt de CFO deze voorgenomen handelswijze te herzien en benadrukt het belang van naleving van regelgeving. U blijft uw cliënt bedienen, maar zal omstreeks Tweede Kerstdag via internet wel checken of de filialen in België al dan niet geopend zijn en waar nodig een melding bij het bevoegde gezag doen.
  4. U begrijpt de business motieven achter deze eenmalige overtreding van lokale regelgeving en onderneemt geen verdere actie.

Slotwoord

60% van de deelnemers geeft in dit dilemma aan te kiezen voor optie 3: te vragen of de CFO de voorgenomen opening van de filialen wil heroverwegen en dat bij niet navolgen van dit advies er een melding gedaan zal worden bij het bevoegde gezag. Deze keuze staat in de app voor het handelen vanuit 'persoonlijk belang'. Dit is een redelijk zwart/witte indeling. Het komt er onder andere op neer dat de keuze voor dit antwoord aangeeft dat u gericht bent op het behouden van de relatie met de cliënt. En ook dat de accountant geen persoonlijke verantwoordelijkheid heeft, indien er problemen ontstaan bij het openen van het filiaal op 2e kerstdag. Het eventueel wel doen van een melding, mocht er toch worden overgegaan tot openen op 2e kerstdag, geeft daarentegen duidelijk blijk van het voelen van een zekere mate van verantwoordelijkheid. Het label 'handelen vanuit persoonlijk belang' is in deze situatie dus niet helemaal passend.

25% is van mening dat het bewust overtreden van lokale regelgeving onethisch gedrag is en een reden om de dienstverlening te stoppen. 13% Heeft begrip voor het handelen van de CFO en 2% geeft de opdracht gelijk terug.

Dit dilemma was ook te beantwoorden in de oude versie van de app, met een ongeveer gelijke uitslag. Echter, daar zijn wel reacties geplaatst naar aanleiding van deze kwestie:

  • Het zou naïef zijn om te denken dat de lokale overheid hier geen kennis van zou krijgen en maatregelen zal nemen. In de geest van NOCLAR zou je zeer waarschijnlijk de opdracht terug moeten geven en inderdaad melding moeten maken.
  • Het is niet de taak noch bevoegdheid van de controlerend accountant om de naleving van lokale openingstijden te controleren en sanctioneren. De antwoorden zijn disproportioneel. De enige juiste oplossing staat er niet bij, namelijk de cliënt adviseren om in overleg met bevoegd gezag mogelijkheden te onderzoeken.
  • Het antwoord is '50 shades of grey'. Wel erop wijzen (risico van een administratieve boete) en verder vastleggen dat dit gesprek heeft plaatsgevonden.
  • Als accountant ben je geen politieagent. Ik zou de CFO wel vragen om over de risico's na te denken.

Bekijk ook het slotwoord door Marjan Heemskerk (the happy financial)