Doel van de publicatie is, naast het geven van inzicht in hoe technologie het beroep beïnvloedt, om te analyseren hoe het staat met de adoptie in de praktijk. Volgens de stuurgroep worden technologische mogelijkheden door het accountantsberoep vol enthousiasme omarmd, maar is wel duidelijk sprake van tempoverschillen.

Een van de gevolgen van de oprukkende technologie is dat accountants minder steunen op controles en procedures van opdrachtgevers, maar op basis van digitale data meer eigen waarnemingen doen; een verschuiving van een systeemgerichte naar een gegevensgerichte aanpak.

De toekomst van de audit is veelbelovend, aldus de stuurgroep. Via Artificial Intelligence kunnen accountants in de toekomst patronen herkennen die anders niet zichtbaar zijn. Ook kan de accountant inspelen op nieuwe vragen om zekerheid, zoals de deugdelijkheid van algoritmes. Aan zulke ontwikkelingen wordt volgens de publicatie op diverse plekken voortvarend gewerkt.

Bedreiging grote techbedrijven

Tegelijk storten partijen zoals grote techbedrijven zich steeds meer op bedrijfsdata en in het verlengde daarvan ook op het verstrekken van zekerheid. Dat is met name voor de big four een bedreiging. Accountants hebben door hun betere reputatie dan de techreuzen daarentegen een voorsprong. Bedrijven zullen hun data eerder toevertrouwen aan een accountant dan aan Google of andere grote namen uit de techsector.

Bij de kleinere kantoren neemt een beperkt aantal het voortouw qua technologische vernieuwing en kijken veel kantoren de kat uit de boom. En waar grote bedrijven van hun accountant eisen dat die voorop loopt in een data-gedreven aanpak, moet de klant in het mkb veelal nog worden overtuigd van nut en noodzaak op dit vlak.

Technologische ontwikkeling loopt meestal vooruit op wet- en regelgeving en heeft ook invloed op het toezicht. Vooral in het segment van de niet-oob-controles ondervinden accountants die kiezen voor een datagedreven aanpak problemen met dossiertoetsingen, al zijn er ook kantoren die dat beeld juist niet herkennen. Klaarblijkelijk hebben sommige kantoren moeite om de kwaliteit van hun aanpak goed over het voetlicht te krijgen bij toetsers die minder ingewijd zijn in de technologie.

Ook het profiel van de accountant verandert. Omdat data-analyse een steeds grotere rol speelt in de controle is er veel vraag naar accountants die met kennis van wiskunde en statistiek én kennis van de context van de klant hun analyses doen. De brede opvatting van geïnterviewden is dat technologie an sich niet zo onderscheidend is, maar dat de toepassing door mensen het verschil maakt. Daar ligt dan ook de uitdaging voor het vak.

CTA

De publicatie 'Van bankzitter naar sterspeler' is zowel gericht aan de beroep zelf, als aan de Commissie Toekomst Accountancysector. Bij de totstandkoming van het advies van de CTA, dat dit najaar wordt verwacht, is het volgens de opstellers essentieel om een goed beeld te hebben van hoe technologie bijdraagt aan kwaliteitsverbetering. Nu en in de nabije toekomst.

De uitgave is mede gebaseerd op een reeks interviews met ruim twintig deskundigen. De inhoud is opgesteld door een werkgroep met daarin Mona de Boer (PwC), Louis van Garderen (Joinson & Spice), Twan van Gool (Deloitte), Lucas Hoogduin (KPMG), Angelique Koopman (EY), Jaap Schuler en André Wijnsma (EY) en Berry Wammes (NBA). Interviews, analyse en redactie zijn uitgevoerd door Nart Wielaard.