Controlekwaliteit bij 'mkb-kantoren' schiet tekort
36 procent van de accountantskantoren met een wettelijke controlevergunning voor niet-beursgenoteerde ondernemingen (de zogenaamde Wta-vergunning voor niet-oob’s) voldoet aan de normen voor de wettelijke controle. Dit blijkt uit het verslag 2015 van de Raad voor Toezicht van de NBA. Het betreft hier alleen de kantoren die door de NBA worden getoetst.
De raad toetste vorig jaar de dossiers van de 83 accountantskantoren. Nagenoeg alle vergunninghoudende kantoren die onder auspiciën van de NBA vallen, hebben hiermee een eerste formele toetsing ondergaan. Het NBA-bestuur spreekt haar zorgen uit over de resultaten.
Een belangrijke oorzaak voor de geconstateerde tekortkomingen is volgens de raad onbekendheid met van toepassing zijnde regelgeving en voorschriften of het niet of onjuist toepassen daarvan.
Bij acht kantoren zijn ernstige gebreken vastgesteld. Deze dossiers zijn overgedragen aan de AFM. De overige 45 kantoren die niet aan de normen voldeden moeten een verbeterplan opstellen, waarna een hertoetsing door de Raad voor Toezicht volgt. Bij een tweede onvoldoende spant de NBA een tuchtprocedure aan.
De raad is positiever over de accountantskantoren in de samenstelpraktijk. Van de getoetste kantoren (288 in totaal) voldeed in 2015 69 procent aan de norm.
De raad constateert een vlotte afhandeling van klachten door de Accountantskamer. Van de elf in 2015 ingediende klachten zijn er inmiddels negen behandeld. In het verslagjaar behandelde de Accountantskamer in totaal 21 klachten die alle gegrond werden verklaard.
Aanbevelingen
Het was een goed besluit van de NBA om versneld het toetsbare Wta-domein in beeld te brengen, stelt de raad. De zesjarige toetsingscyclus is in drie jaar afgerond waarmee de risicogroep in kaart is gebracht. Via verbetertrajecten en hertoetsing wordt deze groep nauwlettend gemonitord. Een aantal kantoren heeft besloten om de Wta-vergunning in te leveren. In 2015 betrof dit 24 kantoren, tegenover zes kantoren in 2013 en 2014.
De raad pleit voor meer uniformiteit in het systeem van toezicht en handhaving, tussen de NBA (de raad), de AFM en de SRA. Als de rapportagesystematiek van de SRA en de raad in het wettelijke controledomein beter vergelijkbaar wordt zal dit bijdragen aan het sectorbrede inzicht in de niet-oob-praktijk. Het NBA-bestuur onderschrijft deze en andere aanbevelingen. Ook wordt het overleg met de serviceorganisaties geïntensiveerd en worden naar aanleiding daarvan verbeteringen doorgevoerd in de toetsingsprocedure.
Maatregelen
NBA-voorzitter Pieter Jongstra: "De NBA is bezorgd over de uitkomst van de toetsingen. Daarom willen we via een tweeledige aanpak verbetering bewerkstelligen. Enerzijds zal de Raad voor Toezicht door hertoetsing van kantoren die niet aan de norm voldeden op korte termijn verbetering stimuleren. Anderzijds gaan we als sector onverminderd door met de invoering van de maatregelen uit 'In het Publiek Belang'. Dit moet leiden tot een structurele verbetering van de kwaliteit en de cultuur. Omdat het hier om fundamentele veranderingen gaat hebben wij vanaf de invoering van de maatregelen van 'In het Publiek Belang' aangegeven dat wij drie tot vier jaar nodig hebben om de verbeteringen te realiseren."
De niet-oob-kantoren zijn sinds 1 januari 2016 begonnen met de implementatie van de maatregelen uit 'In het Publiek Belang'. het verbeterplan voor de accountantssector. De NBA biedt kantoren middels een cursusprogramma begeleiding bij de invoering van de afgesproken maatregelen.
Over de Raad voor Toezicht
De Raad voor Toezicht stimuleert en bevordert de vereiste kwaliteit van de beroepsuitoefening door accountants. Dat gebeurt onder voorzitterschap van leden uit de rechterlijke macht. Door periodiek en risicogericht onderzoek draagt de raad bij aan het lerend vermogen van de beroepsgroep en het maatschappelijk vertrouwen in accountants.
De toetsingen worden verricht onder directe supervisie van de raad, of door de geaccrediteerde organisaties: de Samenwerkende Registeraccountants en Accountants-Administratieconsulenten (SRA), het Institute van Internal Auditors Nederland (IIA) en het Samenwerkingsverband Kwaliteitstoetsing Overheidsaccountants (KOA).